Poniedziałek, 13 kwietnia 2020 r. 00166
Szwedzka Wielkanoc
Święta Wielkiej Nocy obchodzone są w Szwecji od roku 1844, od wprowadzenia tu kalendarza gregoriańskiego. Do roku 1968 Wielkanoc miała wyraźnie chrześcijański charakter. Potem w obchody świąteczne zaczęły się wkradać neopogańskie tradycje.
Wiedźmy
Do najpopularniejszych pogańskich tradycji należą Påskkärringar – wielkanocne wiedźmy. Påskkärringar to czarownice, które nocą w Wielki Czwartek lecą na miotle na Łysą Górę (Blåkulla) by tam odprawiać swoje czarne obrzędy.
Z tej ludowej opowieści powstała tradycja biegania po domach dziewczynek przebranych za wiedźmy i domagających się słodyczy. Tradycyjne zawołanie to „Bus eller gudis” – Psoty lub cukierki.
Cichy Tydzień
Wielki Tydzień nazywany jest w Szwecji „Cichym tygodniem”, poszczególne jego dni: Niebieski poniedziałek, Biały wtorek, Dzwonna środa (Dymmelonsdagen; dymmel=serce dzwona) – tego dnia wymieniano serca dzwonów na drewniane. Kolejne dni to: Czwartek oczyszczenia (Skärtorsdagen), Długi piątek (Långfredagen) oraz Wigilia wielkanocna – sobota.
Wielki Piątek jest w Szwecji dniem wolnym od pracy. Postu przed Wielkanocą praktycznie nie ma, więc świętowanie na całego zaczyna się już w czwartek po południu.
Potrawy
Jajka należą również w Szwecji do głównych potraw wielkanocnych. Spożywa się też szynkę, która stanowi główną potrawę bożonarodzeniowego menu. Szynkę spożywaną podczas Świąt Wielkanocnych nazywa się nawet Julskinka (Jul=Boże Narodzenie), a nie wielkanocną.
Coraz częściej na wielkanocnych stołach pojawiają się potrawy z ryb – śledź, łosoś, pikling itp. Popularność zyskuje też baranina.
Szwedzki stół wielkanocny
Napój
Tradycyjnym napojem (bezalkoholowym) jest Påskmust, taka przeróbka z Julmust.
Must to tradycyjny, świąteczny napój, spożywany głównie podczas Świąt Bożego Narodzenia – po szwedzku "Jul" – ale także podczas Wielkanocy, zwanej tutaj Påsk. Recepta jest na ogół taka sama.
Napój wylansował Harry Roberts w 1910 roku. Chciał on zaproponować bezalkoholową alternatywę dla królującego w Szwecji piwa. Must przypomina nieco Coca-Colę i jest też jej największym konkurentem. W okresie Świąt sprzedaż Coca-Coli spada w Szwecji aż o 50%. Każdego grudnia Szwedzi wypijają około 45 milionów litrów Julmustu. Dodatkowe 10 mln litrów wypijają na Wielkanoc.
Słodycze
To największy chyba symbol Wielkanocy, większy może od jajek. Zresztą połączono tutaj te dwa symbole w jeden. Cukierki i pralinki serwuje się tutaj w papierowych pojemnikach w kształcie... jaja.
Påskägg – Wielkanocne „jajko” wypełnione słodyczami
Ozdoby
Wielkanocnym kolorem w Szwecji jest kolor żółty. Żółte firanki, żółte obrusy, żółte koszule. Dodatkowo w wazonach stoją brzozowe gałązki ozdabiane żółtymi piórami, watą lub kolorowymi kawałkami papieru.
Opr. Ryszard Nowak
rn@Szwecja.net
Bezpośredni link do tej strony, poleć znajomym:
http://szwecja.net/NOW/fs-now/2020/Wielkanoc.html
