Nowinki ze Szwecji – archiwum.

Król, Walpurgia i matura. 30 kwietnia to specyficzny dzień w Szwecji. W tym dniu zbiegają się aż trzy okazje do świętowania na raz – król Carl XVI Gustaf obchodzi dziś urodziny, jest to wigilia pogańskiego Święta Walpurgii oraz dzień zakończenia szkoły dla licealistów.

W prezencie urodzinowym dla króla dwie bratnie partie Komuniści i Liberałowie zaprezentowały dzisiaj w szwedzkim sejmie propozycję zmiany konstytucji i likwidacji monarchii. Pozostałe święta potraktowano ze znacznie większą atencją. W całym kraju przygotowane są stosy na wieczorne ogniska – oraz hektolitry wódki. A dla młodzieży lub raczej ich rodziców państwowa telewizja przygotowała reportaż na żywo ze sztokholmskiej izby wytrzeźwień.

My natomiast polecamy Państwu artykuł Kasi Ziętek Noc Walpurgii...

W przeddzień Święta Walpurgii w całej Szwecji płoną ogniska i strumieniami leje się wódka.

Mordercze bakterie atakują Skanię. Alarmistyczne wieści dochodzą ze Skanii (Skåne), najbardziej na południe wysuniętej krainy Szwecji. Region został dotknięty nagłym atakiem agresywnego paciorkowca grupy A. Epidemia jest jak na razie ograniczona do zachodniej Scanii. Zaobserwowano tam 43 przypadki ciężkich zachorowań. Stan 11 osób jest bardzo ciężki, jedna osoba zmarła. Możliwym ogniskiem epidemii jest szpital w miasteczku Landskrona. Cztery operowane tam osoby w ubiegłym tygodniu zostały zarażone morderczą bakterią.

Bakteria przenika do ciała poprzez skórę i dalej powoduje rozkład mięśni. Bakterię można zwalczać penicyliną, ale potrzebna jest bardzo szybka pomoc medyczna. Podstawowe objawy to szybko rosnąca gorączka, ogólne osłabienie i zawroty głowy. W razie najmniejszych wątpliwości należy dzwonić na nr 1177. Gorączka rośnie bardzo szybko i zbyt późno podjęte leczenie może być nieskuteczne. (rn)

Szwedzki przemysł ma się dobrze. Pod koniec ubiegłego roku pełno było kryzysu w szwedzkich mediach. Analitycy zapowiadali ciężkie czasy, a przedsię­biorstwa załadały kamizelki ratunkowe. Jeszcze dziesięć dni temu, gdy minister finansów Anders Borg przedstawiał swoją świetlaną wizję przyszłości przyjmowano ją z niedowierzaniem (17.04.2012). Teraz jednak, gdy jeden po drugim roczny raport firm pokazuje znacznie lepsze wyniki od spodziewanych, wraca powoli optymizm. Kwartalne raporty np. przemysłu maszynowego, takich firm jak SKF, Sandvik, SSAB, Atlas Copco oraz AB Volvo, bardzo pozytywnie zaskoczyły rynek. Telekomunikacyjny gigant Ericsson zwiększył swój zysk w pierwszym kwartale o 116% w stosunku do 1Q/2011. Szczególnie dyna­micznie rozwija się szwedzki przemysł wydobywczy, który stał się lokomotywą dla wielu innych przedsiębiorstw. Wygląda na to, że widzenie Andersa się spełnia. (rn)

Hans Vestberg, CEO Ericssona, prezentuje wynik 1. kwartału 2012 r.

Rząd poddaje się w sprawie ograniczenia możliwości unikania podatku przez duże firmy w Szwecji. Metoda polega na zadłużaniu swoich szwedzkich spółek w innej swojej firmie, zarejestrowanej gdzieś w raju podatkowym. Szwedzki minister finansów Anders Borg przedstawił propozycję zmiany prawa, przymykającą szczelinę, przez którą wyciekają mu dochody. Jego propozycja spotkała się jednak z masową krytyką. Okazało się, że metoda jest stosowana nie tylko przez prywatne firmy inwestycyjne, ale również przez państwowe, a nawet szwedzkie gminy. Borg musiał by toczyć wojnę na zbyt wielu frontach, więc jak na razie podjął jedynie słuszną decyzję – wycofał się. (rn) Zobacz też nowinkę poniżej oraz Mądry Anders po szkodzie...

Willa za darmo. Po sukcesie gminy Nordmaling, która postanowiła rozdać 100 działek budowlanych za darmo, pomysł zaczęto naśladować. Dag Hoffman właściciel sklepu ICA chce oddać za darmo swoją drewnianą willę w Burgsvik na wyspie Gotland – 8 pokoi plus kuchnia, wszystko razem 200 m2. Jest tylko mały szkopuł (zwykle jest). Ten kto przyjmie prezent musi go zabrać ze sobą, czyli przenieść gdzieś na inne miejsce, oczywiście na swój koszt. Pan Hoffman postanowił mianowicie zrobić parking na miejscu jego 100-letniego domu. Zainteresowanym polecamy ten link... (rn)

Willa do wzięcia – ze sobą.

Nowy port w Nynäshamn. Po wieloletnich bojach prawnych powstanie nowy port towarowy w miasteczku Nynäshamn pod Sztokholmem, gdzie m.in. przypływa prom z Gdańska. Szwedzki Sąd Najwyższy odrzucił dzisiaj skargę, która miała zatrzymać budowę promu. Głównym oponentem jest szwedzki bankier Marcus Wallenberg, głowa rodziny Wallenbergów, szwedzkich magnatów przemysłowych i finansowych. Marcus posiada mianowicie piękną posiadłość w pobliżu planowanego portu kontenerowego. Pomysł, żeby zamiast otwartego morza z idyllicznym sztokholmskim archipelagiem przepływały mu pod nosem olbrzymie kontenerowce nie przypadł mu naturalnie do gustu. Zaskarżając kolejne pozwolenia na budowę portu zdołał Marcus odwlekać rozpoczęcie budowy o wiele lat.

Na ty jednak nie koniec. Teraz sprawa wraca do niższej instancji, która określi szczegółowe warunki budowy portu. Ma to zająć około pół roku – o ile Mrcus czegoś nie wymyśli. (rn)

Ilustracja nowego portu towarowego w Nynäshamn.

Zbrodnia i honor. W poniedziałek wieczorem w szwedzkim mieście Landskrona została zamordowana 19-letnia dziewczyna. Policja złapała podejrzanego, którym okazał się brat zmarłej. Według policji było to tzw. zabójstwo honorowe. Czytaj dalej...

Uwaga dziki! Znaki ostrzegawcze przed dzikimi zwierzętami na szwedzkich drogach warto brać na poważnie. Nawet na drogach parę kilometrów od Sztokholmu można spotkać np. łosia. Wczoraj jeden taki przypłacił życiem spacer po autostradzie między Nynäshamn i Sztokholmem. Główny związek łowiecki – Jägarförbundet – ostrzega, że tego lata bardzo mocno rozmnożyły się dziki. Łagodna zima przyczyniła się do dużej przeżywalności zwierząt. (rn)

Przyganiał Anders garnkowi. Szwedzki minister finansów Anders Borg bardzo krytycznie oceniał w ostatnim czasie operacje finansowe koncernów inwestycyjnych, zmniejszające do minimum ich obciążenie podatkowe. Polega to na na zadłużaniu swoich szwedzkich firm w innej swojej firmie, zarejestrowanej gdzieś w raju podatkowym. Okazuje się jednak, że podobne metody stosują również państwowe fundusze inwestycyjne. Jak donosi gazeta Dagens Samhälles (dzisiejsze społeczeństwo) państwowy fundusze emerytalne AP-fonderna, które nie muszą płacić podatku od dochodu z kapitału, funkcjonują jako raj podatkowy dla tych swoich przedsiębiorstw, które muszą. W ten sposób drastycznie zmniejszają podatek tych ostatnich. (rn) Zobacz też Mądry Anders po szkodzie...

Nowe twarze w portfelu. Prawdopodobnie już od 2015 roku, konsumenci w Szwecji będą ściskać w dłoniach zupełnie inne niż dotychczas portrety na szwedzkich banknotach. Dzisiaj zaprezentowano wynik konkursu przeprowadzonego przez Szwedzki Bank Narodowy (Riksbanken). Wybrano nowe ilustracje dla banknotów. Twórcą zwycięskiego projektu jest grafik Göran Österlund. Wielkie drukowanie ma ruszyć pełną parą za trzy lata, a na świeżo wprowadzonej w obieg walucie zawidnieją m.in. Astrid Lindgren, Greta Garbo oraz Ingmar Bergman. Skuteczna promocja szwedzkiej kultury. (ms) Zobacz też...

Nowy wygląd szwedzkich banknotów.

Spada bezrobocie i rośnie poziom zatrudnienia w Szwecji. Marcowe statystyki podają stan bezrobocia 7,7%, o 0,4% mniej niż w marcu 2011 r. Rośnie też poziom zatrudnienia – 65,4% całej siły roboczej w Szwecji (5 032 000 osób, 15–74 lat) miało gdzie chodzić do pracy. Jeszcze bardziej spada też bezrobocie wśród młodzieży 15-24 lat. W porównaniu z wynikami ubiegłorocznego marca spadło ono aż o 4,2%. Jest nadzieja, że pozytywne cyfry poprawią nieco humory inwestorów na sztokholmskiej giełdzie, po wczorajszej masakrze. (rn)

Chiński premier zwiedza swoją fabrykę w Geteborgu. Dzisiaj przybywa do Szwecji z oficjalną wizytą premier Chin Wen Jiabao – najpotężniejszy człowiek świata, jak go określają szwedzkie media. Wieczorem wyląduje on w Geteborgu. Jutro odwiedzi tam fabrykę samochodów osobowych Volvo. Firma Volvo Car Corporation (Volvo Personvagnar) przeszła dwa lata temu w chińskie ręce. Teraz chiński premier chce na własne oczy sprawdzić czy Szwedzi dobrze pracują.

Odwiedziny przywódcy totalitarnego państwa są przyjmowane przez Szwedów z dużą radością. – To dla nas ogromny zaszczyt – mówi Hans-Olov Olsson, wiceszef rady nadzorczej Volvo Car.

Po inspekcji Volvo Wen Jiabao leci do Sztokholmu, gdzie zostanie przyjęty przez króla oraz premiera Fredrika Reinfeldta. Ważnym punktem programu jest podpisanie kilku umów zarówno natury handlowej jak i politycznej. (rn)

Volvo równa do szeregu.

Telia Sonera wspomaga dyktatury. Szwedzka-fińska państwowa firma telekomunikacyjna Telia Sonera współpracuje z polityczną policją dyktatorskich reżimów postsowieckich republik – Azerbejdżanu, Uzbekistanu i Białorusi. Telia zakłada podsłuchy oraz codziennie udostępnia tamtejszej bezpiece aktualne dane niemal wszystkich osób krytycznie nastawionych do rządu – skąd i do kogo dzwoniły, o jakim czasie itp. Dla klientów szwedzkiego operatora oznacza to nieraz więzienie i tortury. Ujawnił to niedawno program "Uppdrag gransknig" telewizji SVT – państwowej. Sprawa wywołała falę oburzenia. (rn)

Oferta dla odważnych. Rada Bezpieczeństwa ONZ zdecydowała się wysłać 300 obserwatorów do Syrii. Pierwsza grupa dotarła już do miasta Hims, jednego z najsilniej dotkniętych skutkami wojny domowej. W dalszym ciągu brakuje jednak wystarczającej liczby ochotników, do monitorowania tych niebezpiecznych terenów. Swoją pomoc w przeprowadzeniu naboru zaoferowały Szwedzkie siły zbrojne. Na ich stronie pojawiło się ogłoszenie w tej sprawie. Kandydaci muszą posiadać wcześniejsze doświadczenie w podobnych operacjach. Do ich obowiązków będzie należało zbieranie informacji o rokowaniach między stronami oraz o posunięciach militarnych. W skrajnych wypadkach także udział w mediacjach. Wysoce pożądana jest znajomość arabskiego. Szwedzi mogą nadsyłać zgłoszenia do 30 kwietnia. (ms)

Ocalony po 80 dniach. Stig Lundvall, 66-letni Szwed, wypłynął swoim jachtem z portu w Falmouth (Anglia) 20 lipca zeszłego roku. Jego plan zakładał przepłynięcie w pojedynkę aż do Australii. Jego podróż przebiegała bezproblemowo do połowy stycznia, kiedy to w wyniku silnego sztormu złamał się główny masz na łodzi. Od tego momentu, Lundvall nie mógł sterować żaglówką i do wczoraj dryfował po Oceanie Indyjskim. Blask ostatniej flary wystrzelonej przez Szweda, zastał dostrzeżony przez załogę greckiego okrętu transportowego Proteus. Stig jest wyczerpany ale jego stan jest stabilny. (ms)

Stig Lundvall na swoim jachcie.

Kiruna wer. 2.0. Ze względu na bogate pokłady rudy żelaza pod miastem Kiruna w północnej Szwecji postanowiono przesunąć całe miasto. Prace trwają już od kilku lat. We wrześniu 2011 roku władze gminy postanowiły przenieść centrum miasta o około trzy kilometry na północny wschód. Teraz ogłaszany jest międzynarodowy konkurs architektoniczny na nowe centrum. Stworzymy wzorcowe miasto przyszłości – wersja 2.0 – entuzjastycznie zapowiadają władze gminy.

Najpierw odbędzie się preselekcja – spośród wszystkich zgłoszeń jury wybierze 10 finalistów. Tylko oni będą mogli przedstawić swoją koncepcję nowej Kiruny. Architekci, którzy chcą stanąć do zawodów mogą pisać na adres gminy: mail. Więcej danych kontaktowych na stronie gminy: web. Szwecja.net będzie również informowała o konkursie. (rn) Zobacz też 9.01.2007...

Kiruna,

Alarm bombowy w Sztokholmie. Wkrótce po 16:00 nieznany mężczyzna zadzwonił do muzeum sztuki nowoczesnej w Sztokholmie – Moderna museet – i poinformował po angielsku, że została tam podłożona bomba ponieważ muzeum jest rasistowskie. Natychmiast ogłoszono alarm bombowy i ewakuowano lokale. Policyjne psy obwąchały każdy kąt w poszukiwaniu ładunków wybuchowych. Około 20 zakończono akcję, nie znajdując bomby.

Sprawa była jednak poważna. Krótko przed złowieszczym telefonem muzeum odwiedziła królowa Sylvia w towarzystwie żony goszczącego właśnie w Sztokholmie prezydenta Finlandii. Telefon z pogróżkami odebrano już po ich wyjściu.

Można domniemać, że całe zamieszanie zaczęło się od... czekoladowego tortu. Na jubileusz 75-lecia muzeum artysta Makode Linde przygotował ozdobny tort przedstawiający karykaturę murzynki. Obchody – World Art Day – otworzyła minister kultury w ostatnią niedzielę, dzieląc uroczyście tort, podczas gdy artysta przebrany w murzyńską maskę wydawał przeraźliwe okrzyki. Jednak tort nie przypadł do gustu panu Kitimbwa Sabuni ze związku Afrosvenskarna (Afro-szwedów), który zażądał dymisji pani minister. Sprawa stała się głośna. (rn) Zobacz filmik z dzielenia tortu...

Szybki zwrot w szwedzkiej gospodarce i cztery dobre lata – wzrost produkcji 3-4% rocznie i bezrobocie na poziomie 5% za pięć lat zamiast dzisiejszych 7,8%. Wszystko to zapowiada szwedzki minister finansów Anders Borg, przedstawiając wczoraj wiosenną propozycje budżetową rządu. Od czasów objęcia władzy nad finansami państwa w 2006 roku Anders Borg zmniejszył zadłużenie kraju o połowę – mimo kryzysu kryzysu w eurozonie i USA. Teraz zapowiada powtórkę tego sukcesu. Do roku 2016 zadłużenie Szwecji ma wynosić zaledwie 670 mld koron (ok. 335 mld zł), co stanowi zaledwie 15,6% PNB. Obecnie wynosi ono 31% PNB. Dla porównania zadłużenie sektora finansów publicznych w Polsce wyniosło w 2011 r. ponad 815 mld zł i 53,5% PKB (wg mf.gov.pl). W okresie lat 2013-2016 przewiduje Borg osiągać nadwyżkę budżetową 352 mld sek, czyli blisko 90 mld rocznie. Pozostaje nam tylko życzyć Andersowi spełnienia marzeń. (rn)

Anders Borg widzi świetlaną przyszłość.

Szwedzkie gminy oszczędzają na zdrowiu swoich mieszkańców. Według danych Livsmedelsverket, urzędu odpowiadającego za kontrolę jakości żywności, 12 z 80 skontrolowanych gmin oszczędzało na badaniach bądź też przeprowadzało badania w sposób nieprawidłowy. Wiele gmin sądzi, że kontrola wody jest niepotrzebna i dlatego nie przeznacza na to żadnych pieniędzy - mówi Torbjörn Lindberg, pracownik Livsemedlsverket. (kkn)

Proces zbrodniarza, Szwedzkie media ekscytują swoich odbiorców raportowaniem na żywo z rozpoczętego wczoraj w Oslo procesu norweskiego masona Andersa Breivika. 22 lipca 2011 roku dokonał on zamachu bombowego w centrum Oslo, a potem z zimną krwią mordował młodych ludzi na wyspie Utøya w pobliżu Oslo. Łącznie zginęło 77 osób, 8 w wyniku wybuchu bomby i 69 własnoręcznie zamordowanych przez Breivika na wyspie (jeden zmarł w szpitalu). Wczoraj rozpoczął się proces masowego mordercy. Sąd nie będzie rozstrzygał o winie, bo ta jest już ustalona wobec przyznania się oskarżonego do popełnionych czynów, a jedynie czy był on poczytalny w sensie prawnym w momencie popełniania zbrodni. (rn)

Aprilväder. Szwedzcy meteorolodzy przepowiadają na najbliższy okres... "kwietniową pogodę" w Szwecji. Zważywszy, że właśnie mamy kwiecień jest to bez wątpienia odkrycie na miarę szwedzkiej nauki. Dla usprawiedliwienia można jednak dodać, że szwedzkie określeniu "aprilväder" (kwietniowa pogoda) jest synonimem polskiego "kwiecień plecień co przeplata trochę zimy trochę lata". Szwedzi – naród germański – stosują bardziej skondensowane środki poetyckiego wyrazu. (rn)

Alexander Gustafsson triumfuje w Sztokholmie. Blisko północy w okolicy sztokholmskiej areny Globen echo niosło radosne przyśpiewki 14-tysięcznego tłum – Alex, Alex daj mu w mordę! W sobotni wieczór odbyła się tutaj, po raz pierwszy w Szwecji, zawody UFC – amerykańskiej organizacji mieszanych sztuk walki. Do euforii doprowadził swoich rodaków szwedzki zawodnik, Alexander Gustafsson, który w pojedynku wieczoru całkowicie zdominował przeciwnika. Niezwykle opanowany Gustafsson w swojej 15 walce skutecznie wypunktował dysponującego krótszym zasięgiem Brazylijczyka Thiago Silvę. Sędziowie ogłosili jednogłośne zwycięstwo. 25 letni Szwed, został okrzyknięty bohaterem publiczności, eksperci zaś widzą w nim jednego z najbardziej obiecujących zawodników na świecie. Szef organizacji UFC wypowiada się ostrożnie o talencie Alexandra, widzi jednak dla niego szansę na walkę o tytuł mistrza kategorii półciężkiej w przyszłości. (ms)

Alexander Gustafsson (z prawej) pokonał Thiago Silva w Sztokholmie. Foto U. Andersson.

Katastrofa Herkulesa. Komisja badania wypadków lotniczych zakończyła wczoraj prace na miejscu katastrofy norweskiego samolotu typu Hercules, który 15 marca rozbił się o masyw Kebnekaise w Szwecji. Samolot wleciał w pionową skałę i ekspoldował. Zginęło pięć osób. Szczątki ciał i samolotu starannie pozbierano w niezwykle trudnych warunkach terenowych i atmosferycznych. Teraz analizuje się wszystkie części samolotu, poukładane w hangarze na lotniasku w Kirunie. Komisja ma nadzieję ustalić przyczyny katastrofy jeszcze tego lata. (rn) Zobacz też 18/03...

Każdy kawałek samolotu będzie dokładnie badany.

Szwedzi oskarżeni o terroryzm. Rok temu duńska policja ujęła 4 mężczyzn pochodzących ze Szwecji, po długich poszukiwaniach i podsłuchiwaniu ich rozmów. Przy mężczyznach znaleziono broń i duże kwoty pieniężne. Policjanci są pewni, że schwytani to terroryści, którzy planowali atak na siedzibę duńskiej gazety Jyllands-Postens w Kopenhadze. W piątek rozpoczął się proces, budynek sądu jest pilnie strzeżony przez policję. Według oskarżyciela, Szwedzi planowali zabicie możliwie jak najwięcej ludzi w siedzibie gazety. Siedem lat temu to właśnie gazeta Jyllands-Posten opublikowała rysunki ośmieszające Mahometa, co poruszyło wielu islamistów. Atak miał być odwetem za upokarzające, według nich, rysunki. (kkn)

Mons Kallentoft w Polsce. Popularny szwedzki dziennikarz i pisarz Mons Kallentoft, reklamowany jako nowy król skandynawskiej powieści kryminalnej, odwiedzi w nadchodzącym tygodniu trzy polskie miasta. Przy okazji premiery 4. książki serii z komisarz Malin Fors "Zło budzi się wiosną" autor chce spotkać się z polskimi fanami w Warszawie, Poznaniu i Gdańsku. (ms)

Powrót zimy. Wielu Szwedów, szczególnie z okolic Sztokholmu, mogło dziś przeżyć niemiłe zaskoczenie zaraz po wyjściu z domu – śnieg, błoto i wichurę. Śnieżny powrót spowodował poważne utrudnienia w ruchu, blisko 10 tysięcy gospodarstw pozostaje bez prądu. Autobusy przyjeżdżają spóźnione, niektóre drogi nieprzejezdne przez leżące na nich powalone drzewa.Therese Fougman, meteorolog ze Szwedzkiego Instytutu Meteorologii (SMHI) nie jest tym faktem zdziwiona. W środku kwietnia wszystko może się wydarzyć - mówi. Miejmy nadzieję, że jest to już ostatni powiem zimy. (kkn).

Mini domki dla studentów. Po pewnych bojach ze szwedzką biurokracją fundacji AF Bostäder pozwolono wybudować 22 studenckie mini mieszkania w uniwersyteckim mieście Lund, w południowej Szwecji. Taką decyzję podjął Sąd ds. nieruchomości i środowiska, podważając wcześniejszą odmowę Urzędu ds. mieszkalnictwa (Boverket). Nienormatywne domki zwane BoKompakt będą wielkości 10-37 m2 i są przeznaczone dla 1-3 osób. Kompaktowy format ma zapewnić niskie czynsze. Pierwszy eksperymantalny mini domek z ogródkiem postawiono już w Lund na początku tego roku. Ma on zaledwie 8,8 m2.

Po zrealizowaniu pierwszego etapu szwedzka fundacja ma nadzieję wybudować kolejne 40-60 takich tanich studenckich mieszkań. Ale tu już czekają nowe boje z biurokracją. (rn)

Madeleine Forsberg dumnie prezentuje swoją "villę" o pow. 8,6 m2.

Kompaktowe wnętrze.

Darmowe pieniądze dla Szwecji. Bardzo dobry stan szwedzkich finansów publicznych umożliwia rządowi zaciąganie kredytów praktycznie po zerowych kosztach. Międzynarodowi finansjerzy oferują Szwecji 10-letni kredyt za jedyna 1,85% rocznie. Mniej więcej tyle samo wynosi inflacja w Szwecji, czyli realny koszt kredytu jest zerowy. Inflacja w marcu spadła nawet do 1,5%. Rząd nie pali się jednak do zadłużania kraju. W czasach kryzysu Szwecja nawet zmniejszyła dług państwowy i zachowała stabilne finanse. Teraz nie bardzo wiadomo co można by zrobić z dodatkowymi pieniędzmi. Każdy ma swoje problemy. (rn)

Ryzyko strajku zażegnane. Pozytywnie zakończyły się czwartkowe rokowania między lewackim związkiem zawodowym pracowników sektora handlowego Handels, a organizacją pracodawców Svensk Handel. Na początku tego tygodnia, zrzeszenie osób zatrudnionych w dużych sklepach samoobsługowych zapowiedziało strajk na nadchodzący weekend. Domagano się podwyżki płac o 4,7%. W strajku miało wziąść udział ok. 5600 osób. Objął by on 34 firmy handlu detalicznego i 31 hurtowni. Po wielogodzinnych negocjacjach zgodzono się na 2,6% podwyżkę płac od przyszłego rok. Przedstawiciele obu stron negocjacji deklarują zadowolenie z ich wyniku. (ms). Zobacz też 29/03...

ICA Maxi – sieć supermarketów nie musi już obawiać się strajku.

Partyzancka rzodkiewka. Niemal 90% szwedzkich gospodarstw domowych hoduje coś jadalnego w ogródkach, na balkonach lub na... parapetach. Ponad połowa Szwedów mieszka w domkach jednorodzinnych i dla nich rozkoszowanie się własną rzodkiewką jest proste. Gorzej mają mieszkańcy dużych miast. Jednak i ci się nie poddają. W centralnych regionach Sztokholmu coraz częściej widzi się warzywniki zamiast kwietników na balkonach i parapetach. Na skwerkach i miejskich parkach pojawiają się niespotykane dotąd rośliny – wśród kwiatków niewidzialna ręka sadzi cebulę, ziemniaki czy groszek. Zjawisko to zyskało sobie nazwę "partyzanckich upraw". (rn)

Sprawna akcja duńskiej floty. Duński okręt wojenny Absalon uwolnił wczoraj zakładników porwanych przez somalijskich piratów. W błyskawicznej akcji, bez jednego wystrzału Duńczycy opanowali piracki statek, uwolnili więźniów i aresztowali załogę. 12 uwolnionych osób pochodziło z Pakistanu i Iranu. Jest to już druga udana akcja duńskiej floty w krótkim czasie. Również 27 lutego Absalon uwolnił 18 osób i aresztował 17 piratów u wybrzeża Somalii. (rn)

Duński okręt Absalon. Foto Wikipedia.

Ulgi dla sektora mieszkaniowego w Szwcji. Szwedzki rząd przeznaczy 1,6 mld koron na stymulację sektora mieszkaniowego. Główne kierunki to ulgi podatkowe dla nowego budownictwa oraz pewne zbliżenie się do zasad wolnego rynku przy odnajmie mieszkań z drugiej ręki. Nowe budownictwo będzie zwolnione z podatku od nieruchomości (ze względów politycznych zwanego w Szwecji "opłatą") przez pierwsze 15 lat. Pewne urynkowienie ma też nastąpić w obszarze wynajmu wtórnego. Właściciele mieszkań będą teraz sami mogli – bez ryzyka rozstrzelania paragrafem – ustalać komu i za ile będą wynajmowali swoje mieszkania. Teraz takie decyzje podejmuje w Szwecji kolektyw. Maleńki krok dla ludzkości, spory dla Szwecji – dalej od socjalizmu. (rn)

Skarb odkryty na Gotlandii. W zeszły czwartek, na terenie największej szwedzkiej i bałtyckiej wyspy, wykopano znalezisko o znacznej wartości. Wykonany z brązu pojemnik, wypełniony w całości zabytkowymi monetami ze srebra. Wstępnie oszacowano, że jest ich ponad sześć tysięcy, pochodzą z różnych państw Europy, a wybite zostały niemal 1000 lat temu. Odkrycia dokonał, przy użyciu wykrywacza metali, pracownik Urzędu Wojewodzkiego Gotlandii, który następnie powiadomił archeologów. - Teraz potrzebujemy kilku tygodni aby oczyścić i zidentyfikować monety. Liczę na to, że uda nam się je wystawić w muzeum do czerwca – powiedział Lars Sjösvärd, dyrektor Gotlandzkiego Muzeum Historycznego. (ms)

Średniowieczne Visby – stolica Gotlandii.

Łodzie na sprzedaż. sam raz na zbliżający się sezon żeglarki w Szwecji handlowe sajty są pełne ogłoszeń sprzedaży łodzi różnego rodzaju. Tylko na jednym z nich – Blocket.se, gdzie sprzedaje się wszystko możliwe – podaż używanych łodzi wzrosła w marcu o 35% w stosunku do marca 2011 r. Najwięcej oferuje się motorówek. Co ciekawsze ceny poruszają się dokładnie przeciwnym kierunku – spadły o 20-30% w latach 2010-2011. Najwięcej straciły na wartości łodzie z lat 70-tych i 80-tych. Niepewne czasy i nadmiar sprzedających są przyczyną spadku cen. Fachowcy z branży doradzają targować się i zachować zimną krew. Ceny będą spadały jeszcze do końca maja. (rn)

Smukłe piękności na sztokholmskich targach jachtowych Allt för sjön 2012.

Szwedzki przemysł zmniejsza tempo. W lutym tego roku zaobserwowano wyraźny spadek produkcji w Szwedzkim przemyśle. W porównaniu ze styczniem produkcja spadła o ponad 5%. Był to najgorszy miesiąc od trzech lat. Szwedzki Centralny Urząd Statystyczny (SCB) pociesza jednak, że wyhamowanie przemysłu jest tylko chwilowe. Na lutowy rezultat miał duży wpływ przejściowy regres w branży farmaceutycznej. Dane SCB zaskoczyły również Instytut Badania Koniunktury, który jeszcze niedawno malował perspektywę rozwoju szwedzkiej gospodarki w znacznie jaśniejszych barwach. (rn)

Czarna statystyka. Mimo złej pogody i śliskiej nawierzchni a nawet śniegu w wielu regionach Szwecji w okresie Świąt Wielkanocnych, bilans śmiertelnych wypadków na szwedzkich drogach nie różni się od średniej ostatnich lat. Zgięło pięć osób – dwie w czwartek i trzy w niedzielę. Czarną statystykę tegorocznych Świąt wyróżnia to, że nikt nie zginął w Wielki Piątek – który w Szwecji jest również świętem – ani w sobotę. "Normalnie" właśnie w te dni ginie najwięcej osób na drogach. (rn)

Wiosenny handel. Rokrocznie po świętach wielkanocnych, w Szwecji zaczyna się wielka gorączka zakupów internetowych. Zainteresowanie stronami pośre­dni­czącymi w transakcjach między użytkownikami, wzrasta średnio o połowę. W trakcie przerwy świątecznej Szwedzi przeprowadzają gruntowny remanent we wszystkich szafach, schowkach i piwnicach. To czego już nie potrzebują idzie pod, wirtualny, młot aukcyjny. Najczęściej kupowanymi używanymi produktami są rowery, meble ogrodowe oraz wózki dziecięce. Mimo opadów śniegu, duch wiosny jednak nie zaginął. (ms)

Szwedzi kochają cukierki. Ulubionym wielkanocnym prezentem jest olbrzymie kartonowe jajo wypełnione słodyczami. Mimo częstych alarmów o szkodliwości cukru statystyczny Szwed połyka 17 kilo słodyczy w ciągu roku, dwa razy więcej niż reszta Europy. A z nimi takie smakołyki jak chemiczne barwniki – różnego rodzaju E XXX – żelatynę z kości i kopyt zwierzęcych, albo też ekstrakt z suszonych wszy. Wszystko to jest używane do produkcji "nieba w gębie". Eksplozja konsumpcji cukierków nastąpiła w latach 1980-tych, kiedy to wprowadzono system sprzedaży cukierków luzem. Klient biega między pojemnikami i sam komponuje zawartość torby z cukierkami. (rn)

Wielkanocne jajo wypełnione cukierkami.

Szwedzki zespół In Flames w Polsce. Zespół dołączył do ekipy grającej na warszawskich Ursynaliach (2 czerwca, kampus SGGW). Grupa pochodzi z Geteborga i została założona przez gitarzystę oraz lidera - Jespera Strömblada. Opuścił on grupę w lutym 2010 r. In Flames gra melodic death metal, gatunek, który dopiero niedawno zawitał do Polski. Zespół nagrała już dziewięć krążków i wszyscy zgodnie mówią, że to jeszcze nie koniec. Polecamy fanom mocniejszych dźwięków. (kkn)

Must na wielkanocnym stole. To tradycyjny, świą­teczny napój, bez którego większość Szwedów nie wyobraża sobie ani Wielkanocy, ani Bożego Narodzenia. Co prawda w sklepach dostępny jest przez cały rok, ale największą popularnością cieszy się właśnie w okresach świątecznych. Podczas Wielkanocy Szwe­dzi wypijają około 10 mln litrów mustu, czyli ponad litr na osobę. Każdej wiosny wy­dadają na niego blisko 90 mln koron. W okresie Bożego Narodzenia na ugaszenie pragnienia Szwedów zużywane jest aż 40 mln litrów. Napój wylan­sował Harry Roberts w 1910 roku. Chciał on zapropo­nować bez­alko­holową alter­natywę dla królu­jącego w Szwecji piwa. (kz)

Szwecja światowym liderem IT. Trzeci rok z rzędu Szwecja zajęła pierwsze miejsce na świecie pod względem zastosowania technologii informatycznych – IT. World Economic Forum ocenia co roku 142 krajów pod względem znajomości i stosowania IT wśród ludności i przedsiębiorstw, innowacyjność w tej dziedzinie oraz infrastrukturę elektroniczną. Oto pierwsza dziesiątka: 1. Szwecja, 2. Singapur, 3. Finlandia. 4. Dania, 5. Szwajcaria. 6. Holandia, 7. Norwegia, 8. USA, 9. Kanada, 10. Wielka Brytania.

Jako kluczowe dla tego sukcesu wymienia się subwencje państwowe z 1998 roku finansujące kupno własnego komputera, komputeryzacja szkół oraz pozycję szwedzkiego koncernu Ericsson jako światowego lidera tworzenia systemów dla telefonii komórkowej. Istotną rolę odegrali też młodzi programiści, tacy jak Niklas Zennström – twórca Skypa, czy Linus Torvalds – twórca Linuxa.

Prawdziwa eksplozja IT nastąpiła w Szwecji po upowszechnieniu internetu od połowy lat 1990-tych. Obecnie 90% Szwedów używa internetu codziennie. (rn)

Hojna Szwecja. Zgodnie z danymi Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju OECD w roku 2011 Szwecja przekazała ponad 18 miliardów złotych (36 mld sek) na pomoc dla najuboższych państw. Przy przyrównaniu kwoty do PKB, stawia ją to w światowej czołówce darczyńców. Więcej ofiarowały tylko Niemcy i Stany Zjednoczone. Pomoc to dzisiaj doskonały biznes. (ms)

Wszystko się niebiosom pokręciło – zamiast białego Bożego Narodzenia mamy białą Wielkanoc. Piątkowy poranek przywitał nas śniegiem w Sztokholmie. Reszta świątecznych dni też będzie chłodna, zaledwie parę stopni powyżej zera w ciągu dnia, ale raczej słoneczna. Śnieg tylko na północy. (rn)

W Szwecji mamy już Święta. Wielki Piątek jest tutaj dniem wolnym od pracy, więc świętowanie zaczyna się już w czwartek po południu. Naszym Czytelnikom życzymy zdrowych i radosnych Świąt Wielkanocnych, wspaniałych potraw na stole i rodzinnej atmosfery podczas świątecznych spotkań, czyli Glad Påsk – jak wszystko to wylewnie ujmują Szwedzi.

Droga krzyżowa na ulicach Sztokholmu.

Szwedzki minister finansów Anders Borg popadł w konflikt ze szwedzkimi przemysłowcami. Chodzi o skuteczną metodę unikania płacenia podatków w Szwecji stosowaną przez największe szwedzkie koncerny. Zagorzały wyznawca ekonomicznego liberalizmu i niskich podatków musi teraz działać wbrew własnym przekonaniom. Czytaj dalej...

Działka w Nordmaling. Na stronie gminy Nordmaling – www.nordmaling.se – opublikowano dzisiaj dokładne informacje i warunki otrzymania działki budowlanej za darmo. Są tam też formularze oficjalnego zgłoszenia chęci otrzymania działki. Do podziału jest około 100 działek. Sprawa nabrała światowego rozgłosu i do gminy napłynęło już wiele zgłoszeń. Warto się spieszyć. Więcej info...

Znów Dawid pokonał Goliata. Amerykańska sieć luksusowych hoteli Sheraton przegrała proces z maleńkim schroniskiem... dla psów, położonym w maleńkim miasteczku Töreboda między wielkimi szwedzkimi jeziorami. Kością niezgody była nazwa schroniska – Shellaton. Wbrew pozorom nazwa ta jest bardzo adekwatna dla psiego schroniska. W języku szwedzkim szella (pis. skälla) to po prostu szczekać. Tak więc szwedzki Urząd Patentowy nie znalazł nic zdrożnego w szczekliwym tonie nazwy psiego hoteliku i pozostał głuchy na skamlenie światowego giganta. A pieskom też się trochę luksusu należy. (rn)

Przyszłościowe myślenie Volvo. Szwedzki koncern motoryzacyjny AB Volvo* – producent samochodów ciężarowych, autobusów, maszyn roboczych, systemów napędowych – podejmuje zdecydowane kroki w celu pozyskania nowych pracowników. Zamiast szukać osób o odpowiednich kwalifikacjach, Volvo planuje wyszkolić 1200 młodych Szwedów poszukujących pracy. Będzie to 3 letni kurs zawodowy, w zakresie produkcji przemysłowej. W trakcie nauki, kursanci będą odbywać praktyki w fabrykach koncernu. Inwestycja ta ma kosztować około 450 milionów koron (1kr≈0,5 zł). – Gwarantujemy, że z tym wykształceniem nikt nie będzie miał problemu ze znalezieniem pracy w przemyśle motoryzacyjnym. Czy to dla Volvo, czy dla kogokolwiek innego – twierdzi Olof Persson, dyrektor generalny grupy Volvo. (ms)

* Nie mylić z Volvo Car (Volvo Personbagnar), producentem samochodów osobowych, należącym do chińskiego Zhejiang Geely.

Olof Persson – szef koncernu Volvo.

Szwedzkie rodziny kruche jak chrupkie pieczywo. Szwedzka popołu­dniówka Aftonbladet alarmuje o potrzebie wzmocnienia fundamentów szwedzkich rodzin. Jak podają statystyki, jeden związek na cztery rozpada się średnio w przeciągu czterech lat od narodzin pierwszego dziecka. – Zbyt łatwo przychodzi nam decyzja o rozstaniu – mówi ekspert gazety Eva Rusz. Z pośród par, które zostały rodzicami w roku 2000, niemal 30% nie mieszka już razem. Opierając się na tych danych, Aftonbladet włącza się w dyskusję o możliwości wprowadzenia do szwedzkiej szkoły wychowania do życia w rodzinie. Podczas tych zajęć uczniowie mieliby uczyć się głównie tego, jak odnaleźć się w roli rodzica, jak pogodzić rodzicielstwo z pracą oraz jak nie stracić wzajemnego zrozumienia między małżonkami. (ms)

Repatrianci. Coraz trudniej o pracę, ceny rosną, o mieszkanie nie łatwo. Teraz gdy nastały gorsze czasy na świecie mniej grzeje już greckie czy hiszpańskie słoneczko. Coraz więcej Szwedów, którzy przenieśli się w cieplejsze klimaty, wraca do domu – gołych i bosych. Biuro opieki dla bezdomnych w Sztokholmie ma nową klientelę – repatriantów. Prosto z lotniska walą do Opieki Społecznej po socjal i dach nad głową. Wielu jest chorych, niekiedy uzależnionych, czasem wracają dobrowolnie, a czasem zostali po prostu wyrzuceni z innych krajów. Przyjeżdżają w środku zimy w podkoszulkach. Po emigracyjnej przygodzie wracają na łono ojczyzny, gdzie czeka ich przytulny... przytułek dla bezdomnych. Są zaskoczeni chłodnym przyjęciem i skromną pomocą. Wierzyli – jak wielu – w bajki o szczodrej opiece socjalnej w Szwecji. (rn)

Więcej tanich lotów do Skandynawii. Tanie linie lotnicze Wizzair ogłosiły nowe połączenia z warszawskiego lotniska Okęcie. Od 1 kwietnia można latać do miasta Stavanger w południowo-zachodniej Norwegii oraz codziennie do Sztokholmu (lotnisko Skavsta). Ponad to, od lipca Wizzairem do Skandynawii będzie można także polecieć z nowo otwartego lotniska w Modlinie pod Warszawą. Dla miłośników Islandii także dobra wiadomość – Porty Lotnicze 30 marca poinformowały, że rejsy z Warszawy wznawia od 31 marca Iceland Express. Airbus raz w tygodniu będzie latał do stolicy Islandii Rejkiawiku :) Polecamy wszystkim, którym nie uśmiecha się ponad dwu dniowa podróż promem. (kkn)

Walka z bezrobociem wśród młodych Szwedów. Szwedzki związek przedsiębiorców (Svenskt Näringslivs), chce ułatwić uzyskanie pracy osobom poniżej 26 lat. Jego plan zakłada trzy kroki: możliwość mniejszego wynagrodzenia początkowego, usprawnienie współpracy między szkolnictwem a rynkiem pracy oraz likwidacja zasady "ostatnio zatrudniony – pierwszy zwolniony" (sist in först ut). Ta ostatnia propozycja wymagała by zmiany w ustawie o ochronie zatrudnienia LAS. §22 tej ustawy mówi, że przy redukcji kadr w pierwszej kolejności tracą stanowisko osoby z najkrótszym stażem pracy w danej firmie.

W 2009 roku rząd zmniejszył o połowę płacony przez pracodawców podatek socjalny dla osób poniżej 26 roku życia. Jednak reforma przypadła na lata głębokiego kryzysu finansowego i jej efekt był ograniczony. Mniejsze wynagrodzę dla ludzi podejmujących pierwszą pracę było by skuteczniejszą zachętą dla pracodawców. Według pomysłodawców projektu, zatrudnianie niedoświadczonych pracowników jest nieopłacalne przy dzisiejszym wynagrodzeniu minimalnym.

Związek przedsiębiorców, postuluje również o intensywniejsze zaangażowanie uczelni w tej sprawie. Ich pośrednictwo w wyszukiwaniu praktyk zwiększa szanse studentów na zatrudnienie. (ms)