Nowinki ze Szwecji – archiwum.

Szwedzki handel.
Mimo burzliwej atmosfery na światowych rynkach szwedzki handel zagraniczny nie zwija żagli. Łączna wartość szwedzkiego eksportu wyniosła w ubiegłym roku 600 mld złotych. Jest to 7-procentowy wzrost w stosunku do 2010 r. Tyle samo wzrósł import, a jego wartość wyniosła 571 mld zł. Daje to nadwyżkę handlową blisko 30 mld zł. Czytaj dalej...

Szwindel w Tele2.
Około 70 pracowników szwedzkiego operatora telefonicznego Tele2 może być zamieszanych w pewien złodziejski proceder. Podejrzani tworzyli atrakcyjne abonamenty, dzięki którym rodziny i znajomi otrzymywali bardzo drogie telefony za symboliczna koronę. Abonament taki wiązał ich kilkuletnią umową. Jednak już po kilku dniach, zaraz po odebraniu telefonu, pracownicy Tele2 likwidowali abonament. Beneficjent zostawał z drogą komórką – za 1 sek. W ten sposób rozdano co najmniej 600 telefonów wartości 10–12 mln koron (1sek = 0,5zł). Śledztwo w toku.

Pierwsze zdjęcia Estelli.
Szwedzka rodzina królewska opublikował pierwsze zdjęcia księżniczki Estelli, pierworodnego dziecka pary książęcej Victorii, szwedzkiej następczyni tronu oraz jej męża Daniela. Estella urodziła się 23 lutego 2012 r. Zdjęcia zostały zrobione dzisiaj w pałacu Hagaaj, gdzie mieszka para książęca. Maleńka księżniczka ma więc na nich zaledwie cztery dni.

Czterodniowa księżniczka Estella, pierwsza w historii Szwecji następczyni tronu od urodzenia. Foto: Kungahuset.se.

Szwedzka policja użyła broni palnej
... w 65-ciu przypadkach w 2011 roku. Jest to niemal dwa razy częściej niż rok wcześniej (33 przypadki). – Kiedyś mieliśmy w Skanii trzy do pięciu przypadków użycia broni przez policję. W ubiegłym roku było ich 16 – mówi Ulf Petersson, odpowiedzialny za strzelnicze szkolenie policji w Skanii, w wywiadzie dla TT. Władze policji nie potrafią wyjaśnić, skąd ta niebezpieczna pasja policjantów

W Szwecji nie słabną rojalistyczne emocje.
Wczorajsze narodziny pierworodnego potomka księżniczki Victorii, aktualnej następczyni szwedzkiego tronu, oraz jej męża księcia Daniela stoją nadal w centrum zainteresowania mediów. Dzisiaj odbyła się rada najwyższa (konselj), pod przewodnictwem króla Karola Gustawa XVI, podczas której król ogłosił pełne imię noworodka. Pierwsza w historii Szwecji następczyni tronu od urodzenia będzie miała na imię – Estelle Silvia Ewa Mary.

Kól Szwecji Karol Gustaw XVI ogłasza imię swojej nowo narodzonej wnuczki. Obok jego syn książę Filip.

Narodziny księżniczki.
Dziś w nocy księżniczka Victoria, szwedzka następczyni tronu urodziła córeczkę. Szwecję na nowo opanowała rojalistyczna gorączka. Nowa księżniczka, według obecnej konstytucji, jest jednocześnie następczynią tronu. Jet to pierwsza historii Szwecji następczyni tronu od urodzenia. W 1980 szwedzki sejm zmienił konstytucję, tak że pierworodne dziecko aktualnego króla, bez względu na płeć dziecka, jest następcą tronu. Prawo zadziałało retroaktywnie i na jego podstawie odebrano wówczas tytuł następcy tronu księciu Karolowi Filipowi (Carl Philip) i przekazano go jego starszej siostrze Victorii. Dzisiaj księżniczka Victoria urodziła swoją następczynię. Salwy artyleryjskie zagrzmią dziś o 12:00 w wielu miejscach Szwecji na cześć maleńkiej księżniczki. Gratulujemy rodzicom Victorii i Danielowi oraz życzymy królewskiego życia maleństwu. Zobacz też 3.02.2012... oraz temat Monarchia...

Szczęśliwi rodzice – Victoria i Daniel.

Czyżby już po zimie? Intensywne deszcze dziś w nocy spłukiwały resztki śniegu na południu Szwecji. Czwartek będzie słoneczny i aż +8°C na południ oraz +5°C na poziomie Sztokholmu. Spóźniona w tym sezonie zima daje słaby odpór nacierającej wiośnie. Jeżeli w Skanii, najbardziej na południe wysuniętej krainie Szwecji, będzie plusowo również w piątek – a prawdopodobnie będzie – to znaczy, że wiosna już wkroczyła do Szwecji. Meteorologiczna wiosna zaczyna się tutaj, gdy średnia temperatura utrzymuje się powyżej zera przez siedem dni z rzędu. Przepowiednie na przyszły tydzień też wróżą zwycięstwo wiośnie.

Bezrobocie w Szwecji już nie maleje.
Wcześniejsze pozytywne trendy na rynku pracy wyhamowują. Według aktualnych danych szwedzkiego urzędu statystycznego SCB. W styczniu tego roku było w Szwecji bezrobotnych 394 000 osób co stanowi 8% siły roboczej w kraju. Bezrobocie wśród młodzieży wyniosło w tym samym czasie 24,2% jednak blisko połowa z młodych bezrobotnych studiuje „na cały etat”.

Większe koszty kredytów.
Szwedzkie banki zapowiadają znaczną podwyżkę oprocentowania kredytów mieszkaniowych, mimo że stopa referencyjna (repo) banku narodowego porusza się w odwrotnym kierunku. Do tej pory koszt kredytu był związany ze stopą repo i był wyższy od niej o 1-1,5%. Oprocentowanie pożyczek na mieszkanie było historycznie niskie i spadało nawet do 2%. Ceny domów i mieszkań rosły do fantazyjnych rozmiarów.

Teraz banki zapowiadają odstępstwo od tej zasady, ubierając to w sympatyczne słówka typu długofalowe, poszerzona oferta, zmniejszenie ryzyka itp. Kolejne unijne szczyty ostatniej szansy i towarzyszący im deszcze miliardów euro spadający na Grecję nie biorą się znikąd. Bankom nakazuje się zwiększenie własnych aktywów. No i zwiększają – kosztem klientów.

Szwedzki eksport broni. Według najnowszych statystyk wartość szwedzkiego eksportu sprzętu wojskowego wyniosła w ubiegłym roku 13,9 mld koron (blisko 7 mld zł). Głównym odbiorcą była Arabia Saudyjska, do której trafiło aż 60% szwedzkiego eksportu. 37% kupiły: USA, Kanada, RPA oraz kraje UE. Pozostałe 3% trafiło do takich krajów jak Tajlandia, Indie, Pakistan, Zjednoczona Emiraty Arabskie i wiele innych. Szwedzki eksport broni w 2011 roku pozostał na podobnym poziomie co rok wcześniej.

Tłusty czwartek we wtorek.
Polski tłusty czwartek przypada w Szwecji we wtorek i nazywa się „fettisdagen”. Zamiast pączków zajada się tu „semlor” - pszenne buły z masą migdałową i bitą śmietaną. Z wyglądu przypominają polskie ptysie, ale ciasto nie jest w środku puste. Zwyczaj wywodzi się z chrześcijańskiej tradycji ucztowania ostatniego dnia przed rozpoczęciem Wielkiego Postu. W protestanckiej Szwecji postu już nie ma. Zostało tylko to, co najlepsze – ciacho. Wśród jego ofiar są nie tylko zwykli właściciele pokaźnego brzucha. Jak głosi fama, szwedzki król Adolf Fredrik w tłusty wtorek 1771 r. po spożyciu homara, kawioru i kiszonej kapusty zjadł na deser parę semli i... wyzionął ducha.

Panu Bogu świeczkę – i diabłu ogarek.
Jedną z klasycznych cech szwedzkiej polityki jest sprzeczność obustronna. Bardzo wyraźnie widać to na przykładzie historii II wojny światowej – oficjalnie Szwecja udawała neutralną, a pod koniec nawet pro-aliancką, a w rzeczywistości wspomagała Niemcy. Tak jest i teraz. Z jednej strony Szwecja podpisała pakt ACTA pozwalający na terroryzowanie internautów – z drugiej strony serwery Wikileaks i The Pirate Bay, dwóch najbardziej ściganych sajtów... spokojne pracują z terenu Szwecji. Nie przeszkadzało to oczywiście skazać twórców The Pirate Bay na rok więzienia i 30 mln koron haraczu, ani też ścigać twórcę Wikileaks Juliana Assange za pękniętą prezewatywę – ten nieszczęśliwy przypadek nazywając gwałtem.

Zdarzało się, że Amerykanie domagają się ekstradycji obywateli innych krajów – na podstawie ACTA, czy innego bezprawia – za internetowe "przestępstwa". Jednak szwedzcy internauci mogą czuć się spokojnie. Tutejsze prawo nie zezwala na ekstradycję szwedzkich obywateli. Ekstradycja obcych obywateli mieszkających w Szwecji też nie jest łatwa – sprawę bada najpierw Sąd Najwyższy, a decyzję podejmuje ostatecznie rząd.

30 metrów pod ziemią w dawnym bunkrze Obrony Cywilnej, w miasteczku wykutym w litej skale pod parkiem Vita bergen (Biała góra) w centralnej części Sztokholmu na wyspie Södermalm mieszczą się serwery m.in. Wikileaks. W bunkrze Pionen firmy Bahnhof pracują dziś młodzi entuzjaści z całego świata. Zobacz na YouTube...

Pionen – hale serwerów pod Vita bergen w Sztokholmie.

Szwecja najbardziej krnąbrna.
Szwecja coraz częściej odsyła unijne pomysły z powrotem do nadawcy. Korzysta tutaj z tzw. zasady subsydiarności. Mówi ona, że decyzje powinny zapadać na wyższym szczeblu administracji tylko wówczas, gdy kompetencje szczebla niższego są niewystarczające. Jeżeli 1/3 unijnego parlamentu poprze sprzeciw, komisarze związku europejskiego muszą zmienić lub wycofać swoje propozycje. Spośród wszystkich krajów UE właśnie Szwecja najczęściej odwołuje się teraz do tej zasady. W 2010 roku szwedzki sejm odrzucił zaledwie trzy unijne żądania, w 2011 r. zrobił to już 10 razy, a w tym roku do kosza poszło już pięć unijnych propozycji nie do odrzucenia. Szwedom nie podoba się wkładanie unijnego nosa w nie swoje sprawy i naruszanie suwerenności kraju. Szczególną irytację budzą próby wtrącania się w sprawy finansów i budżetu państwa. Ale apetyt komisarzy związkowych rośnie w miarę jedzenia. Teraz chcą już decydować np. o pracy agencji ratingowych, a nawet o... dożywianiu ubogich. (rn)

Morderstwo w Malme.
Malme padła kolejna ofiara fali morderstw w Malme. Tym razem jest to kobieta zabita nożem w biały dzień w centrum Malme na ulicy o nazwie... spokojna (Lugna gatan). Obok kobiety w chwili ataku było dwoje dzieci. Nie doznały one żadnej szkody fizycznej. Policja zatrzymała mężczyznę podejrzanego o to zabójstwo. Jest to kolejne tragiczne wydarzenie w Malme. Zobacz też...

Malme, Lugna Gatan – Ulica Spokojna w dzielnicy Spokój.

Cena benzyny > 15 sek/litr. Wiodące stacje benzynowe w Szwecji podniosły dzisiaj ceny benzyny 95-oktanowej o 15 öre czyli do poziomu 15,08. W ten sposób cena benzyny przekroczyła po raz pierwszy 15 sek/l. Wzrosła również cena diesla - o 10 öre. 1 litr kosztuje teraz 15,04 sek. W ciągu ostatnich dwóch tygodni cena benzyny wzrosła o 40 öre. Jeszcze w ubiegłym roku płaciliśmy na ogół poniżej 14 koron za litr 95-oktan.

Te bolesne wzrosty cen nie są wyłączną winą firm naftowych. 60% ceny benzyny stanowią podatki. Od stycznia tego roku znowu podniesiono podatek na paliwa – 18,75 öre dla benzyny oraz 15,62 öre dla ropy. Nafciarze nie mogli być gorsi i dorzucili sobie do ceny tyle samo. Dla przeciętnego kierowcy oznacza to wzrost kosztów o blisko 3000 sek rocznie. 1 zł ≈ 2 sek. (rn)

Obniżka referencyjnej stopy. Szwedzki Bank Narodowy, Riksbanken, obniżył dzisiaj referencyjną stopę procentową o 0,25% do 1,5%, czyli do poziomu sprzed roku. Obniżka stopy jest wynikiem ostrożności Riksbanku wobec głębokiego kryzysu w eurozonie. Szwecja jest wprawdzie wolna od euro, jednak zawirowania w tej strefie mają negatywny wpływ na wymianę handlową z tym regionem.

Mimo obniżki stopy referencyjnej banki komercyjne ociągają się z obniżką oprocentowania kredytów mieszkaniowych. Powiększają w ten sposób swoje i tak już ogromne zyski. W ubiegłym roku zysk trzech wielkich szwedzkich banków – SEB, Swedbank i Handelsbanken – wyniósł 40 mld zł. Jest to wzrost o 15% w stosunku do 2010 r. – a mieliśmy ponoć kryzys. Coraz większe zyski gwarantuje bankom właśnie różnica między ceną pieniądza dla banków, a oprocentowaniem kredytów. (rn)

Stefan Ingves, szef Riksbanku.

Sprawa Palestyny. Większość posłów szwedzkiego riksdagu jest za uznaniem niepodległości Palestyny. Jednak minister spraw zagranicznych Carl Bildt przestrzega, że Palestyńczycy nie mają jeszcze kontroli nad własnym terytorium. Nie zapominajcie, że naczelną władzę sprawuje tam nadal izraelska armia – upomina minister. Opozycja przypomina, że również Chorwacja i Kosowo nie miały pełnej kontroli nad całym swoim terytorium, gdy uznano ich niepodległość odpowiednio w latach 1992 i 2008. Problem w tym, że Palestyńczycy nie kontrolują żadnej części Palestyny – argumentuje Bildt. (rn)

Walka o mózgi. Trwa zacięta walka o specjalistów wysokiej klasy między krajami, które chcą zachować miano innowacyjnych. Gdy nie starcza własnych talentów, jedynym sposobem jest import co bystrzejszych umysłów z zagranicy. Nie jest to proste dla takich krajów jak Szwecja, która słynie z wysokich, progresywnych podatków. Dlatego wprowadza się tutaj ulgi podatkowe dla mądrali z importu. Już od 2001 roku można tutaj zostać zakwalifikowanym do tzw. podatku eksperckiego. Zagraniczny specjalista otrzymuje wówczas 25% pensji całkiem bez podatku, a pracodawca nie też musi płacić opłat socjalnych za tą część. Mimo to "marchewka" okazała się zbyt mało słodka dla naukowców. Zaledwie 150 zagranicznych badaczy pracuje teraz w Szwecji na tych warunkach, gdy np. Dania skusiła ich ponad 1600. (rn)

Biznesmeni 65+. Liczba Szwedów, którzy zakładają firmy po ukończeniu 65. roku życia, gwałtownie wzrosła w ostatnich latach. W latach 2008–2010 liczba osób po 65-ce, które utrzymują się z własnej działalności gospodarczej, wzrosła o 28%. W 2011 r. było w Szwecji zarejestrowanych ponad 91 000 firm jednoosobowych, prowadzonych przez osoby w wieku minimum 65 lat. Obroty wielu z nich są raczej symboliczne i ich właściciele utrzymują się z innych dochodów. (rn)

Hamburger łapówką? Niedawno obniżono w Szwecji podatek VAT dla gastronomii z 25. do 12%. Hamburgerowa sieć Max wysłała do wszystkich posłów riksdagu – szwedzkiego sejmu – list z podziękowaniem za tak mądrą decyzję. Max zamierza oddać klientom cały zysk powstały z obniżki VATu. W tym roku będzie to 140 mln koron. Jednocześnie kierownictwo sieci ocenia, że powstanie 150-250 nowych miejsc pracy dzięki zwiększonemu popytowi.

Do listu dołączono talon wartości 100 koron, który można zamienić na hamburgery w restauracjach Maxa – tańsze oczywiście niż w sejmowej restauracji, która nie obniżyła cen mimo obniżki podatku. O niemały szok przyprawiła dyrektora Maxa wiadomość, że posłowie uznali, że… jest to próba przekupstwa! – Jeżeli w Szwecji wystarczy 100 koron, żeby wpłynąć na decyzję posła, to mamy duży problem w tym kraju – skomentował pazerne myśli posłów Richard Bergfors, szef Maxa. (rn)

Riksdag – szwedzki sejm – ozdobiony logiem fastfooda MAX. Ilustr.rn.

Braterska miłość. Dwóch doświadczonych policjantów przybyło do sztokholmskiej dzielnicy Rinkeby, by uprowadzić 13-letniego chłopca na zlecenie „Służby Socjalnej” czyli tzw. familie-gestapo. Gdy 13-latek siedział już w policyjnej kibitce, jego młodszy o rok brat przyszedł z odsieczą uzbrojony w nóż. Jeden z policjantów został zraniony, jednak udało mu się rozbroić małego napastnika. Tymczasem grupa kolegów, którzy przyszli z pomocą obu braciom, powaliła na ziemię drugiego policjanta i wyjaśniła mu, co myślą o uprowadzaniu dzieci – argumentując kopniakami. Po tym wykładzie obu policjantów odwieziono do szpitala, gdzie opatrzono im rany na ciele i duszy – konieczna była pomoc psychologa. Nadesłane policyjne posiłki przekazały w końcu obu braci w ręce familie-gestapo. (rn)

Odszkodowanie za narkolepsję. Jesienią 2009 roku państwowa propaganda w Szwecji dokładała wszelkich starań, by przekonać obywateli do szczepienia się przeciwko świńskiej grypie. Zakupiono w ogromnych ilościach szczepionkę Pandemrix. Przeprowadzono masowe szczepienia. Zaszczepiono blisko 65% dzieci w Szwecji. Dwa lata później okazało się, że Pandemrix powoduje zwiększone ryzyko narkolepsji. Około 80. dzieci i młodzieży zapadło na tę chorobę.

Jednak chorzy nadal czekają na odszkodowania. Władze wspierają wprawdzie związek poszkodowanych oraz współpracę rodzin – przekazano już na ten cel około 4 mln koron, jednak decyzja w sprawie indywidualnych odszkodowań nadal leży na biurku ministra ds. socjalnych Görana Hägglunda (kd). – Pracujemy nad tym na pełnych obrotach. Poszkodowani dostaną odszkodowania – zapewnia minister. (rn). Zobacz też: 31.03.2011, 7.09.2010.

Coraz mniej studentów w Szwecji bierze kredyt. Jeszcze w 1988 roku 90% szwedzkich studentów utrzymywało się podczas na nauki z pożyczki studenckiej. Była ona udzielana przez państwo na bardzo dogodnych warunkach: symboliczne oprocentowanie i spłata dopiero po osiągnięciu odpowiedniego poziomu dochodów, a po osiągnięciu 65. roku życia anulowanie niespłaconej części pożyczki. W 2001 roku drastycznie zmieniono jednak warunki kredytów studenckich, zwłaszcza ich spłaty. Zapewne to jest główną przyczyną, że dzisiaj zaledwie 67% studiujących bierze pożyczkę. (rn)

Szwedzki koncern odzieżowy H&M (Hennes & Mauritz) jest odpowiedzialny za nieludzkie warunki pracy w jednej ze swoich fabryk w Kambodży. Organizacja Asian Floor Wage Alliance uważa, że panujące tam warunki urągają podstawowym prawom człowieka. Pracownice bardzo często mdleją. Przyczyną są prawdopo­dobnie szkodliwe chemikalia i zła wentylacja. Jednak przy obowiązu­jącej tam płacy 61 USD miesięcznie (ok. 192 zł/miesiąc) podstawową przyczyną jest prawdopodobnie głód. (rn)

Już w 2005 r. ONZ zwracało uwagę na nagminne omdlenia w kambodżańskich fabrykach szwedzkiego koncernu H&M.

Większość popiera testy. 80% pytanych przez instytut badania opinii publicznej TNS Sifo uważa, że kierowcy, którzy ukończyli 70 lat, powinni być poddawani regularnym testom. Jednak sprawa jest delikatna. Opieranie się wyłącznie na wieku oznacza dyskryminację – twierdzi Curt Persson, przewodniczący Szwedzkiego Związku Emerytów. Również Państwowy Instytut Badawczy Dróg i Transportu nie jest zachwycony tym pomysłem. (rn)

Emerytalna grypa. Mieliśmy ptasią, potem świńską grypę – teraz przyszedł czas na grypę emerytalną. Wobec zbliżającego się bankructwa systemów emerytalnych rządy wielu państw kombinują, jakby tu nas wykiwać - jeszcze przez parę lat. Dyskusję na ten temat w Szwecji wywołało zwierzenie premiera Fredrika Reinfeldta (m), że chciałby podnieść wiek emerytalny do… 75 roku życia. Brzmi to wręcz komicznie jednak miałaby to być górna granica wieku, po przekroczeniu której nie wolno byłoby już pracować i pobierać emeryturę jednocześnie. Obecny system pozwala na pobierać emeryturę już od 61 roku życia i jednocześnie pracować – aż do 67 roku. Jednak gdy zechcesz i pracodawca się zgodzi możesz pracować dłużej. Politycy mogą pójść na emeryturę – znacznie wyższą niż inni – po ukończeniu 50-ciu lat. (rn)

Szwedzki premier Fredrik Reinfeldt nieźle musi się namachać, żeby podnieść wiek emerytalny do 75 roku życia.

Sztokholmianie najczęściej u doktora. Mieszkańcy stolicy Szwecji chodzą o lekarza częściej niż pozostała ludność kraju. Jest to o tyle dziwne, że region Sztokholmu jest zamieszkały przez ludzi młodszych i zdrowszych niż gdzie indziej. Sztokholmczyk odwiedza swego lekarza średnio 1,6 razy do roku, podczas gdy np. mieszkaniec niedalekiego Örebro robi to zaledwie 0,97 razy. Przyczyną jest zapewne znacznie większy dostęp do służby zdrowia – zgadują władze miasta. Inni podejrzewają, że mieszkańcy stolicy są bardziej marudni. (rn)

Coraz więcej Szwedów wzywa pomocy podczas zagranicznych podróży. Skandynawski serwis pomocy firm ubezpieczeniowych – SOS International w Kopenhadze – w ubiegłym roku udzielała szwedzkim podróżnym pomocy aż w 28 000 przypadkach. Jest to o 4000 razy więcej niż w 2010 r. Nie jest to dużym zaskoczeniem – ilość osób poszukujących pomocy u SOS International rośnie praktycznie każdego roku. Jedną z przyczyn jest ciągle wzrastająca liczba podróżnych, inną – coraz szacowniejszy ich wiek. (rn)

Mroźna premiera. Sążnisty mróz w północnej Skandynawii nie chce odpuścić. Dziś w nocy w miejscowości Naimakka temperatura spadła do minus 40°C. Wiele pociągów w kierunku północnym jest odwołanych. Jednocześnie dziś rano nastąpiła inauguracyjna podróż najnowszego nabytku szwedzkich kolei państwowych SJ3000. Mimo mrozów pociąg przejechał trasę z Sundsvall poprzez Gävle do Sztokholmu. Pociąg osiąga prędkość 200 km/godz i według producenta, firmy Bombardier, nie straszna mu Szwedzka zima. Premiera wypadła pozytywnie. (rn) Zobacz też 17.10.2011

Tania siła robocza. Bezrobocie wśród młodzieży (15-24 lat) przekracza w Szwecji 20%. Jednak praca jest, ale za mniejsze pieniądze. Jedna z pod sztokholmskich gmin chce zatrudniać młodzież w sektorze publicznym za 75% najniższej pensji, czyli za 12 000 koron brutto (1 korona = 0,5 zł). Na rękę wyjdzie koło 8 000 sek. O zmniejszeniu opodatkowania pracy nie ma oczywiście mowy. (rn)

Bez koła ratunkowego. Wysokość składki na kasę bezrobotnych w Szwecji wzrosła znacznie w ostatnich latach. Reguły otrzymywania zasiłku w razie utraty pracy są jednocześnie tak skomplikowane, że wiele osób go nie otrzymuje. Coraz więcej osób rezygnuje więc z jej opłacania składki. Blisko 1,5 mln pracujących lub szukających pracy stoi poza tym system zabezpieczenia na wypadek utraty pracy. Jest to ⅓ całej siły roboczej w Szwecji. Wśród młodzieży poniżej 24 roku życia do kasy bezrobotnych zapisuje się zaledwie 30% osób. W razie nieszczęścia – utraty pracy – pozostają własne oszczędności lub zapomoga społeczna, t.zw. socjal. (rn)

W oczekiwaniu na narodziny. Szwedzka rodzina królewska już wkrótce się powiększy. Następczyni tronu księżniczka Victoria i jej mąż książę Daniel zostaną rodzicami. Termin porodu przewidziany jest na początek marca. Pojawi się więc nowy dziedzic, który zepchnie na trzecie miejsce w kolejce do królewskiego tronu brata Victorii, księcia Filipa.

Przyjście na świat królewskiego potomka pociąga za sobą szereg procedur i tradycyjnych ceremonii. W pierwszym rzędzie Marszałek Dworu musi poinformować o jego narodzinach szwedzki rząd. Potem opublikowane zostanie oficjalne oświadczenie. Królewskie narodziny wymagają też specjalnego potwierdzenia przez świadków, którymi w tym wypadku będą Marszałek sejmu, Premier rządu, Marszałek Dworu oraz Naczelna Dama Dworu. Odbędzie się to dzień po narodzinach, o ile nie nastąpią one w sobotę – w takim przypadku cała procedura będzie musiała poczekać do poniedziałku. Król zwoła też specjalne posiedzenie rządu (konselj), któremu sam przewodniczy i na którym poinformuje rząd o imieniu, jakie zostanie nadane nowemu następcy tronu oraz tytule i prowincji, której będzie księciem.

Ale oprócz tych sztywnych, bezdusznych ceremonii narodziny będą też świętowane bardziej hucznie, i to w dosłownym tego słowa znaczeniu. Ze sztokholmskiej wyspy Skeppsholmen usłyszymy salut armatni – dwie tury po 21 wystrzałów, a w pałacowej kaplicy odprawione zostanie dziękczynne nabożeństwo Te Deum, które towarzyszy najważniejszym wydarzeniom w rodzinie królewskiej. Ostatnio odbyło się takie z okazji 60-tych urodzin króla Karola XVI Gustawa, teraz uczci narodziny jego pierwszego wnuka. Miejmy nadzieję, że noworodek przetrwa dzielnie te wszystkie skomplikowane zabiegi. (kz) Zobacz temat Monarchia...

Ślub księżniczki Victorii i Daniela 19 czerwca 2010 r. Obok hrabina Alice Trolle-Wachtmeister, Naczelna Dama Dworu. Foto Katarzyna Ziętek.

Z jak Zlatan. Litera „z” normalnie nie występuje w języku szwedzkim. Jednak są wyjątki, np. numer rejestracyjny samochodu. Rezerwacji przeglądu samochodu dokonuje się dzisiaj poprzez automatyczną centralę głosową, która akceptuje tylko niektóre przykłady zastosowania liter. Najczęściej stosowanym rozwinięciem dla litery Z jest w Szwecji „zeta”. Znacznie rzadziej stosowane to „zebra”. Teraz jednak automatyczne centrale telefoniczne szwedzkich stacji kontroli pojazdów – Bilprovningen – akceptują również „Z jak Zlatan”. Sława gwiazdy fudbolu Zlatana Ibrahimovića jest w Szwecji tak wielka, że o pomyłce nie ma mowy. (rn)

Zlatan Ibrahimović

AstraZeneca opuszcza Szwecję. Globalny koncern farmaceutyczny zamyka swoje laboratoria badawcze w Södertälje pod Sztokholmem. 1000-1200 osób straci pracę. To poważny cios dla szwedzkiej gospodarki i nauki. Laboratoria AstraZeneca, zajmujące się głównie rozwojem leków neurologicznych, miały zawsze ścisły kontakt z wiodącymi szpitalami i placówkami naukowymi. W ubiegłym roku koncern zamknął laboratoria w Lund, w południowej Szwecji. Pracę straciło wówczas 900 osób. Ostatni zakład AstraZeneca w Szwecji znajduje się w Geteborgu. (rn)

Södertälje, zakłady AstraZeneca.

W Szwecji brakuje neurologów. Według zaleceń Szwedzkiego Towarzystwa Neurologicznego na 100 tys. mieszkańców powinno przypadać pięciu lub sześciu lekarzy tej specjalności. Ale to czysta teoria i pobożne życzenia, bo taki wynik osiąga jedynie woj. Östergötland. Tymczasem krajowa średnia to zaledwie 3,5 neurologów na 100 tys. mieszkańców, przy średniej europejskiej wynoszącej 6,5. Tak duże braki oznaczają, że problem z dostaniem się do specjalisty mają zarówno osoby przewlekle chore będące w trakcie leczenia, jak i nowi pacjenci. W najgorszej sytuacji będą ci, którym przypadnie te 0,5 neurologa. (kz)

Szwedzi coraz bardziej mięsożerni. Jak pokazują statystyki szwedzkiego Urzędu ds. Rolnictwa, Szwedzi jedzą coraz więcej mięsa. Tylko od 1990 r. jego spożycie wzrosło o 41%. Ale apetyt na mięso rośnie nieprzerwanie już od roku 1950. Z 51 kg na osobę rocznie zrobiło się 85 kg – prawie o 67% więcej. Szwedzi najbardziej lubią wieprzowinę, wołowinę i drób, a tajemnica ich mięsożerności tkwi zapewne (przynajmniej częściowo) w spadających cenach mięs, które potaniały bardziej niż inne produkty spożywcze. (kz)

Szwedzki przemysł nabiera tempa. Tzw. „efekt stycznia” dał o sobie znać nie tylko na giełdach, ale zahaczył też o szwedzki przemysł. Nieoczekiwany wzrost ilości zamówień dla szwedzkich przed­siębiorstw oznacza poprawę koniunktury. Wskaźnik PMI dla szwedzkiego sektora przemysłowego wzrósł z poziomu 48,9 pkt.w grudniu do 51,4 pkt. w styczniu, czyli przekroczył magiczną barierę 50 pkt., powyżej której można mówić o wzroście gospodarczym. Jednakże biorąc pod uwagę sytuację na świecie i daleki od opanowania kryzys zadłużeniowy strefy euro, na euforię jeszcze za wcześnie. Jest to jednak wyraźnie wyhamowanie spadków, jakie obserwo­waliśmy jesienią. (kz)

Aparat z niespodzianką. W niedzielę w Norrtälje dwóch młodzieńców, niczego nie podejrzewając, kupiło na pchlim targu stary aparat fotograficzny. Szybko okazało się, że nie jest to zwykły aparat. Wewnątrz nafaszerowany był małymi torebeczkami pełnymi żółtobrązowego proszku. Początkowo chłopcy myśleli, że może to być proszek magnezu używany do starych lamp błyskowych. Spróbowali go więc podpalić, ale tajemniczy proszek zapalić się nie chciał. Zaczęli więc mieć jakieś niejasne podejrzenia i na wszelki wypadek zanieśli swoje znalezisko na policję. I słusznie – testy wykazały, że była to amfetamina, a aparat służył kiedyś prawdopodobnie jako skrytka do przemycania narkotyków. Najwyraźniej coś wtedy dealerom nie wyszło... (kz)

Wojna w Malme?! Wczoraj wieczorem kolejna ofiara poniosła śmierć od strzałów z broni palnej w Malme na południu Szwecji. Mężczyznę znaleziono w samochodzie i przewieziono do szpitala, jednak jego życia nie udało się uratować. Od maja ubiegłego roku na ulicach Malme zastrzelono 8 osób. Znacznie więcej zostało rannych. Tylko w ostatni weekend postrzelono trzy osoby. Sytuacja zaczyna być dramatyczna.

Policja zapewnia, że pracuje na pełnych obrotach, by ująć morderców. Niestety bez rezultatu. Bezczynni nie są też przestępcy. Dziś w nocy około 2:30 wysadzono w powietrze komisariat policji w Malme, w niedalekiej odległości od miejsca wczorajszego morderstwa. Tym razem obyło się bez ofiar – w budynku nie było nikogo. Policja na pełnych obrotach pracowała gdzie indziej. (rn) Zobacz też...